Η διαδικασία της προσπέρασης!

Η δυνατότητά μας να εκτιμούμε σωστά τη στιγμή και τον τρόπο με τον οποίο θα προσπεράσουμε, αποτελεί σημαντικό κριτήριο των οδηγικών μας ικανοτήτων και της ασφάλειας όσων κινούνται τριγύρω μας.

--------------------------------------------------------------------------------

Κατ' αρχάς, θα πρέπει να έχουμε γνωρίζουμε καλά τις δυνατότητες της επανεπιτάχυνσης (ρεπρίζ) σε μία ευρεία "περιοχή" ταχυτήτων που επιτυγχάνουμε με το αυτοκίνητό μας, αλλά και πόσο μπορεί να μεταβληθεί με την αντίστοιχη αλλαγή της σχέσης του κιβωτίου ταχυτήτων. Οσο και αν νομίζουμε ότι κατέχουμε το θέμα, οι "εκπλήξεις" που μας επιφυλάσσουν οι κυκλοφοριακές συνθήκες έχουν αποδείξει το αντίθετο.

Πρακτικά, μία προσπέραση δεν πρέπει ποτέ να αρχίζει, όταν οι στροφές του κινητήρα βρίσκονται κοντά στον περιοριστή των στροφών (κόφτη) ή όταν είναι τόσο λίγες, που βρισκόμαστε ακόμη εκτός της ωφέλιμης περιοχής της ροπής του κινητήρα.

Στην πρώτη περίπτωση, όταν πατήσουμε πιο βαθιά το γκάζι, θα μπούμε στην περιοχή του κόφτη, διαπιστώνοντας ότι δεν μπορούμε πλέον να επιταχύνουμε, παραμένοντας με την ίδια ταχύτητα και χάνοντας χρόνο. Αναγκαστικά, θα ανεβάσουμε μία σχέση, χάνοντας επιπλέον πολύτιμο χρόνο. Το χειρότερο θα συμβεί, όταν κατεβάσουμε μία σχέση και διαπιστώσουμε ότι... καταστρέψαμε τον κινητήρα, αφού ο κόφτης δεν λειτουργεί στο κατέβασμα των σχέσεων. Εκτός αυτού, το αυτοκίνητο θα "φρενάρει" απότομα, μπλοκάροντας τους κινητήριους τροχούς, με κίνδυνο να προκληθεί βλάβη στο σύστημα μετάδοσης.

Στη δεύτερη περίπτωση, το αυτοκίνητο "αρνείται" να επιταχύνει, κάνοντάς το με βραδύ ρυθμό, μέχρι να φτάσουν οι στροφές του κινητήρα στην ωφέλιμη περιοχή ροπής. Οσο "μακρύτερες" είναι οι σχέσεις και η κλιμάκωσή τους ή όσο ψηλότερα βρίσκεται η περιοχή ροπής, τόσο ασθενέστερη θα είναι και η επιτάχυνση. Αναγκαστικά λοιπόν, θα κατεβάσουμε μία σχέση, έχοντας ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο.

Το σωστότερο επομένως, είναι, τη στιγμή που κρίνουμε ότι θα αρχίσουμε την προσπέραση, η σχέση του κιβωτίου μας να είναι τέτοια, ώστε ο κινητήρας να βρίσκεται ήδη στην αρχή της περιοχής ροπής και να έχουμε άμεση και θετική επιτάχυνση. Ακόμη και αν χρειαστεί να ανεβάσουμε μία σχέση κατά τη διάρκεια της προσπέρασης, πρέπει να το κάνουμε πριν μπούμε στην περιοχή του "κόφτη" και χάσουμε χρόνο.

Αν έχουμε επιτύχει κάποια συγκεκριμένη ταχύτητα και σχέση κιβωτίου, θα πρέπει να γνωρίζουμε επακριβώς κατά πόσο θα αυξηθούν οι στροφές του κινητήρα, αν κατεβάσουμε μία ή δύο σχέσεις. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας, αφού η κλιμάκωση των σχέσεων διαφέρει σε κάθε μάρκα και τύπο αυτοκινήτου, και θα πρέπει να πειραματιστούμε μόνοι μας, προσέχοντας κατά πόσο αυξάνονται οι στροφές του κινητήρα, όταν κατεβάζουμε σχέσεις.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κατεβάσουμε δύο σχέσεις, αν οι στροφές του κινητήρα είναι κατά 1.000 στροφές ανά λεπτό περίπου πιο κάτω από την κόκκινη γραμμή. Επιπλέον, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι, αν έχουμε 5η σχέση και πολλές στροφές στον κινητήρα, δεν θα ωφεληθούμε και πολύ αν κατεβάσουμε σε 4η, αφού στα περισσότερα αυτοκίνητα η 5η σχέση εκτελεί απλώς χρέη overdrive και, φυσικά, δεν πρέπει να κατεβάσουμε σε 3η σχέση. Είναι φανερό ότι έχουμε επιτύχει σχεδόν την τελική ταχύτητα του αυτοκινήτου και είναι προτιμότερο να... συνετιστούμε.

Η ρεπρίζ επηρεάζεται από πολλούς ακόμη παράγοντες, όπως είναι η διαμήκης κλίση (ανωφέρεια ή κατωφέρεια) του δρόμου, το φορτίο του αυτοκινήτου μας και ο αντίθετος άνεμος. Οσο πιο ανηφορικός είναι ο δρόμος, όσο περισσότερο φορτίο μεταφέρουμε και όσο δυνατότερος είναι ο αντίθετος άνεμος, τόσο ασθενέστερη είναι η ρεπρίζ του αυτοκινήτου. Ακόμη και το γεμάτο ρεζερβουάρ ή τα ανοιχτά παράθυρα επηρεάζουν αρνητικά τη ρεπρίζ, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ζεστός καιρός μειώνει την απόδοση του κινητήρα.

--------------------------------------------------------------------------------

Η προσπέραση σε δρόμους διπλής κατεύθυνσης με μία λωρίδα σε κάθε πλευρά απαιτεί τη μεγαλύτερη προσοχή εκ μέρους μας, καθώς το παραμικρό λάθος εκτίμησης και χειρισμού ενδέχεται να προκαλέσει ατύχημα.

Επιχειρούμε να προσπεράσουμε πάντα από αριστερά, και μόνο αυτοκίνητα που κινούνται αργά, ενώ εμείς κινούμαστε με φυσιολογική, για την κυκλοφοριακή κατάσταση ταχύτητα και, φυσικά, εκεί που η σήμανση του δρόμου μάς το επιτρέπει. Η προσπέραση σε αυτοκίνητα που κινούνται γρήγορα σημαίνει ότι εμείς θα κινηθούμε ακόμη γρηγορότερα και, εκτός αυτού, η προσπέρασή μας θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από όσο νομίζουμε.

Πριν προσπεράσουμε θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει επαρκή ορατότητα του δρόμου. Αν βρισκόμαστε πολύ κοντά στο προπορευόμενο αυτοκίνητο (ιδιαίτερα αν έχει μεγάλο προκαλύπτοντα όγκο, όπως τα φορτηγά), η ορατότητά μας είναι περιορισμένη και, αν ο οδηγός του φρενάρει για κάποιο λόγο, θα συγκρουστούμε. Το αν το προπορευόμενο αυτοκίνητο διαθέτει ισχυρότερα φρένα από το δικό μας θα πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη μας.

Επειδή η "κρίσιμη" απόσταση μεταξύ των δύο οχημάτων δεν είναι σταθερή, αλλά έχει σχέση με την ταχύτητά τους, υπάρχει ένας πρακτικός κανόνας που μας εξασφαλίζει την πρέπουσα απόστασή μας από το προπορευόμενο, σε περίπτωση που φρενάρει:
Οταν το προπορευόμενο αυτοκίνητο φτάσει δίπλα σε κάποιο χαρακτηριστικό σημείο (για παράδειγμα, ένα στύλο στην άκρη του δρόμου), αρχίζουμε να μετράμε αργά: "είκοσι ένα-είκοσι δύο-είκοσι τρία". Τη στιγμή αυτή, θα πρέπει να βρεθούμε κι εμείς δίπλα στο χαρακτηριστικό σημείο και όχι νωρίτερα.

--------------------------------------------------------------------------------

Αφού έχουμε πλέον επαρκή απόσταση από το προπορευόμενο όχημα, εξετάζουμε επτά σημαντικές συνθήκες:

-1-

Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει αντιθέτως κινούμενο αυτοκίνητο, αν είμαστε αναγκασμένοι να προσπεράσουμε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. Σε περίπτωση που διακρίνουμε κάποιο αυτοκίνητο στο βάθος του δρόμου, θα πρέπει να το παρατηρήσουμε λίγα δευτερόλεπτα, ώστε να εξακριβώσουμε την ταχύτητα με την οποία μας πλησιάζει. Αν μπορούμε να διακρίνουμε τον τύπο του αυτοκινήτου, θα εκτιμήσουμε καλύτερα το πόσο γρήγορα μπορεί να κινείται.

-2-

Το τέλος της διακεκομμένης διαχωριστικής γραμμής μάς βοηθά να εκτιμήσουμε αν υπάρχει αρκετή απόσταση για να επαναφέρουμε εγκαίρως το αυτοκίνητό στη λωρίδα μας, μετά την προσπέραση. Εννοείται ότι αν υπάρχει κοντά στροφή, διασταύρωση ή αν ο δρόμος κατηφορίζει ξαφνικά εμποδίζοντάς μας να δούμε τι έρχεται, παραμένουμε στη θέση μας.

-3-

Αν υπάρχει στροφή πολύ κοντά, ακόμη και αν επανέλθουμε στη λωρίδα μας μετά την προσπέραση, θα αναγκαστούμε πιθανόν να φρενάρουμε την τελευταία στιγμή για να στρίψουμε, διακινδυνεύοντας να βγούμε από το δρόμο ή να συγκρουστεί πίσω μας το όχημα που μόλις προσπεράσαμε. Αλλωστε, η προσπέραση κοντά σε στροφές απαγορεύεται.

-4-

Εξετάζουμε αν μπροστά από το προπορευόμενο αυτοκίνητο υπάρχει κάποιο εμπόδιο (για παράδειγμα, μία λακκούβα, λίμνη νερού ή κάποιο εξέχον αντικείμενο δεξιά του δρόμου), που θα αναγκάσει τον οδηγό του να κινηθεί αριστερά τη στιγμή που θα τον προσπεράσουμε.

-5-

Εξετάζουμε αν μπροστά από το όχημα που θα προσπεράσουμε υπάρχει και άλλο όχημα που βρίσκεται κοντά του. Σε αυτή την περίπτωση είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένο να επιχειρήσουμε την προσπέραση δύο οχημάτων, κάτι που απαγορεύεται ρητά. Εξάλλου, αν αυτό το όχημα κινείται πιο αργά, είναι πιθανόν ο προπορευόμενός μας να επιχειρήσει να το προσπεράσει, χωρίς να μας έχει αντιληφθεί.

-6-

Πριν κινηθούμε, θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει ότι δεν υπάρχει πίσω μας οδηγός που θα επιχειρήσει να μας προσπεράσει, τη στιγμή που θα το επιχειρήσουμε εμείς. Αν κάποιος οδηγός που βρίσκεται πίσω μας έχει ήδη αρχίσει να μας προσπερνά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει προτεραιότητα και πρέπει αμέσως να ματαιώσουμε τη δική μας προσπέραση, επιτρέποντάς του να μπει μπροστά μας και αφήνοντας ελεύθερη απόσταση από το όχημα που προπορεύεται από εμάς.

-7-

Εξασφαλίζουμε ότι ο προπορευόμενος οδηγός μάς έχει αντιληφθεί και έχει καταλάβει ότι θα επιχειρήσουμε να τον προσπεράσουμε. Γι' αυτό το λόγο, πρέπει να έχουμε τέτοια θέση επί του δρόμου, ώστε να βρισκόμαστε εκτός των "νεκρών" περιοχών των καθρεφτών του για να μας αντιληφθεί, και να έχουμε ανάψει το αριστερό φλας και τα φώτα.
Οι οδηγοί φορτηγών και επαγγελματικών αυτοκινήτων δεν έχουν πλήρη ορατότητα του δρόμου ακριβώς πίσω τους, γι' αυτό θα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα. Στο πίσω μέρος τους φέρουν πινακίδα που δείχνει το μήκος τους, την οποία πρέπει να λάβουμε υπόψη μας. Ωστόσο, καλό θα είναι να παρατηρούμε προσεκτικά το μήκος τους, για να μη βρεθούμε προ εκπλήξεως.

--------------------------------------------------------------------------------

Αφού έχουμε εξασφαλίσει πλήρως ότι η προσπέρασή μας είναι ασφαλής, έχοντας αναμμένα τα μεσαία φώτα και το αριστερό φλας, περιμένουμε ώστε να γίνουμε αντιληπτοί από τους άλλους οδηγούς και βέβαια από τον προπορευόμενο.
Επιταχύνουμε αλλάζοντας σταδιακά την τροχιά μας, αποφεύγοντας να στρίψουμε απότομα το τιμόνι. Πριν ακόμα βρεθούμε δίπλα στο προπορευόμενο όχημα, θα πρέπει η τροχιά μας να είναι παράλληλη με αυτό. Οταν βρεθούμε δίπλα του, προσέχουμε ώστε να μην είμαστε πολύ κοντά του, ούτε βέβαια και στο αριστερό άκρο του δρόμου. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι εκείνη τη στιγμή θα βρεθούμε μέσα στις αναταράξεις του "μετώπου" του αέρα που εκτοπίζει, οι οποίες είναι πιο έντονες όταν το όχημα που προσπερνάμε έχει μεγάλο όγκο, όπως ένα φορτηγό. Πρέπει να κρατήσουμε σταθερά το τιμόνι μας και να λάβουμε υπόψη μας ότι στο πλάι των μεγάλου μήκους φορτηγών επικρατεί υποπίεση και υπάρχει κίνδυνος να "απορροφηθούμε", ακουμπώντας επάνω του.
Οταν προσπεράσουμε, δεν επανερχόμαστε αμέσως και απότομα στη λωρίδα μας "κλείνοντας" τον οδηγό που προσπεράσαμε, αλλά επιστρέφουμε σταδιακά στο δεξιό τμήμα του δρόμου, ενεργοποιώντας το αντίστοιχο φλας και προσέχοντας η απόστασή μας από το όχημα που προσπεράσαμε να έχει τουλάχιστον το μήκος δύο αυτοκινήτων. Στη συνέχεια σβήνουμε τα φώτα. Πρέπει να δημιουργήσουμε αμέσως επαρκή απόσταση ασφαλείας πριν σταθεροποιήσουμε την ταχύτητά μας, ώστε να μην αναγκάσουμε τον οδηγό που προσπεράσαμε να φρενάρει για να τη δημιουργήσει.

Αν κάποιος οδηγός μάς προσπερνά και έχουμε αντιληφθεί ότι έχει κάνει λανθασμένη εκτίμηση, οφείλουμε να τον διευκολύνουμε, μειώνοντας την ταχύτητά μας, ώστε να βρει εγκαίρως χώρο μπροστά μας για να επανέλθει στη λωρίδα με ασφάλεια. Είναι εγκληματικό να επιταχύνουμε τη στιγμή που μας προσπερνά κάποιος οδηγός, αφήνοντάς τον εκτεθειμένο στο αντίθετο ρεύμα.
Παρόμοια είναι η περίπτωση όταν εμείς βρισκόμαστε ανάμεσα σε δύο οχήματα και ο οδηγός που βρίσκεται πίσω μας αποφασίσει εσφαλμένα να κάνει διπλή προσπέραση. Αν διαπιστώσει ότι δεν τα καταφέρνει, θα προσπαθήσει να "χωθεί" ανάμεσα μας και στο προπορευόμενο όχημα. Γι' αυτό, δεν θα πρέπει ποτέ να έχουμε "κολλήσει" πίσω από κάποιο αργό όχημα, αλλά να υπάρχει επαρκής χώρος, που να χωρά τουλάχιστον δύο αυτοκίνητα.

Πολλές φορές συμβαίνει πίσω από κάποιο αργό όχημα να έχει σχηματιστεί "ουρά" πολλών αυτοκινήτων, που δεν έχουν τη δυνατότητα να το προσπεράσουν. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι στην κατάλληλη ευκαιρία, ο οδηγός που θα το προσπεράσει πρώτος, θα είναι εκείνος που βρίσκεται ακριβώς πίσω του και όχι άλλος. Με την επόμενη ευκαιρία, θα προσπεράσει ο επόμενος κ.ο.κ.
Δυστυχώς, υπάρχουν και οι "ανυπόμονοι" οδηγοί που θα προσπαθήσουν να προσπεράσουν τους πάντες, αδιαφορώντας για τις πιθανές συνέπειες. Οσοι, λοιπόν, παραμένουν πίσω από το αργό όχημα, θα πρέπει να έχουν αρκετή απόσταση μεταξύ τους, ώστε ο οδηγός που προσπερνά αλόγιστα, σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι δεν θα τα καταφέρει, να έχει τη δυνατότητα να "χωθεί" ανάμεσά τους, χωρίς να προκληθεί ατύχημα.

--------------------------------------------------------------------------------

Σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας με διαχωριστική νησίδα μεταξύ των εκατέρωθεν κατευθύνσεων και δύο ή τρεις λωρίδες σε κάθε μία, η αριστερή λωρίδα χρησιμοποιείται μόνο για προσπέραση. Οσοι κινούνται μόνιμα αριστερά, διαπράττουν παράπτωμα, ιδιαίτερα αν κινούνται αργά.
Τα αυτοκίνητα πρέπει να κινούνται μόνο στη μεσαία ή τη δεξιά λωρίδα, ανάλογα με το δρόμο, και ποτέ στο τμήμα που βρίσκεται δεξιότερα και το οποίο διαχωρίζεται από τον υπόλοιπο δρόμο με συνεχή διαγράμμιση. Στο τμήμα αυτό υπάρχει ενδεχόμενο να έχουν σταθμεύσει οχήματα που παρουσίασαν κάποια βλάβη και έχουν ακινητοποιηθεί, επειδή δεν έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν στους ειδικούς χώρους στάθμευσης.
Επειτα από κάθε προσπέρασή μας, πρέπει να επανερχόμαστε στη μεσαία ή τη δεξιά λωρίδα και να συνεχίζουμε το ταξίδι μας. Προσοχή όμως, γιατί την ίδια στιγμή, είναι πιθανόν κάποιος απερίσκεπτος οδηγός να προσπεράσει από δεξιά το ίδιο όχημα. Τη στιγμή που θα επανέλθουμε στη δεξιά λωρίδα, υπάρχει κίνδυνος να συγκρουστούμε με το αυτοκίνητό του.

--------------------------------------------------------------------------------

Οταν βρέχει, θα πρέπει να τηρούμε μεγαλύτερες αποστάσεις πριν επιχειρήσουμε να προσπεράσουμε, αφού η "ομίχλη" των σταγονιδίων του νερού που δημιουργείται πίσω από το προπορευόμενο όχημα μειώνει την ορατότητά μας και θαμπώνει το παρμπρίζ.

Τα φώτα πορείας πρέπει να είναι αναμμένα, ώστε να γινόμαστε αντιληπτοί από τους άλλους οδηγούς -όχι όμως τα φώτα ομίχλης, όπως κακώς συνηθίζουν μερικοί οδηγοί.

Πριν αρχίσουμε την προσπέραση, θα πρέπει να έχουμε θέσει σε λειτουργία τους καθαριστήρες, αφού, τη στιγμή που θα προσπεράσουμε, θα δεχθούμε το νερό που εξακοντίζεται από τους τροχούς του και το γεμάτο βροχή αεροδυναμικό "κύμα" που δημιουργεί. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο στα μεγάλα φορτηγά. Στα περισσότερα μάλιστα, η κάλυψη των τροχών στο πλάι δεν είναι τόσο επιμελής.

Στην τροχιά που θα ακολουθήσουμε όταν επιχειρήσουμε την προσπέραση, δεν πρέπει να υπάρχει λιμνη νερού. Αν την πατήσουμε με τους δεξιούς τροχούς, το αυτοκίνητό μας θα εκτραπεί δεξιά, προς το αυτοκίνητο που προσπερνάμε, ενώ αν την πατήσουμε με τους αριστερούς τροχούς, θα εκτραπούμε προς το αντίθετο ρεύμα.

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι η επιτάχυνσή μας θα είναι μειωμένη, λόγω του νερού στο δρόμο, που επιβραδύνει την κύλιση των τροχών, καθώς και ότι η πρόσφυση του αυτοκινήτου μας είναι μειωμένη, γι' αυτό οι κινήσεις του τιμονιού μας θα πρέπει να είναι απαλές.

--------------------------------------------------------------------------------

Τη νύχτα, η διακριτική ικανότητα των οφθαλμών μας είναι μειωμένη κατά δέκα φορές. Οι αποστάσεις φαίνονται μεγαλύτερες από τις πραγματικές, ενώ το φως των οχημάτων που κινούνται αντίθετα μας "τυφλώνει" για λίγα δευτερόλεπτα.

Δεν πρέπει λοιπόν να ενεργοποιούμε τους προβολείς του αυτοκινήτου μας όταν προσπερνάμε, αφού έτσι "τυφλώνουμε" όχι μόνο τους οδηγούς που κινούνται στο αντίθετο ρεύμα (όσο μακριά και αν βρίσκονται), αλλά και τον οδηγό που προσπερνάμε, λόγω της αντανάκλασης των φώτων μας στους καθρέφτες του.

Κατά τη στιγμή που θα επιχειρήσουμε προσπέραση, αν αντιληφθούμε ότι στο αντίθετο ρεύμα κινείται όχημα, πρέπει να ματαιώσουμε την προσπέρασή μας, αφού είναι αδύνατον να εκτιμήσουμε τον όγκο, την ταχύτητα και την απόστασή του από εμάς, όσο και αν νομίζουμε το αντίθετο, ιδιαίτερα αν είναι αναμμένοι οι προβολείς του.

Σε συνθήκες ομίχλης, κάθε προσπάθεια για προσπέραση θεωρείται αδιανόητη. Θα πρέπει να οπλιστούμε με υπομονή, προκειμένου να φτάσουμε ασφαλείς στον προορισμό μας.

Πηγή in.gr